De grafiek illustreert dit op basis van de in 2020 gemaakte kosten voor de meest voorkomende diagnosegroepen in de gespecialiseerde ggz. Naast de kosten wordt in de grafiek ook het aantal patiënten en behandelminuten per diagnosegroep weergegeven. Vanaf 2021 zijn deze data niet meer beschikbaar. Op de site van Vektis is wel een factsheet GGZ gepubliceerd over 2023 die een deel van de informatie bevat.

Diagnosegroepen met laagste kosten
De grafiek laat zien dat de kosten voor een diagnosegroep sterk samenhangen met het aantal patiënten en het gemiddeld aantal behandelminuten per patiënt. Linksonder staan de diagnosegroepen met de laagste totale kosten: Cognitieve stoornissen (66 miljoen), Somatoforme stoornissen (87 miljoen) en Aandachtstekortstoornissen (108 miljoen). Naast het aantal patiënten is ook het gemiddeld aantal behandelminuten per patiënt laag voor deze diagnosegroepen.

Rechtsonder zijn de totale kosten voor de meeste diagnosegroepen twee tot drie keer zo hoog: Pervasieve ontwikkelingsstoornissen (203 miljoen), Aan overige middelen gebonden stoornissen (203 miljoen), Bipolaire stoornissen (208 miljoen) en Aan alcohol gebonden stoornissen (219 miljoen). Voor deze diagnosegroepen is het aantal patiënten ongeveer gelijk aan die van de diagnosegroepen linksonder, het gemiddeld aantal behandelminuten per patiënt is echter veel hoger. Voor eetstoornissen is het gemiddeld aantal behandelminuten het hoogst van alle diagnosegroepen in dit kwadrant. De totale kosten zijn wel laag, 69 miljoen, dit komt door het lage aantal patiënten.

 Diagnosegroepen met hoogste kosten
In het bovenste gedeelte zijn de totale kosten per diagnosegroep het hoogst: Persoonlijkheidsstoornissen (501 miljoen), Angststoornissen (546 miljoen), Depressieve stoornissen (619 miljoen) en Psychotische stoornissen (624 miljoen). In 2020 waren deze vier diagnosegroepen verantwoordelijk voor 63% van de totale kosten in de gespecialiseerde ggz. Bij Psychotische stoornissen hangt dit vooral samen met het gemiddeld aantal behandelminuten per patiënt; die is het hoogst van alle diagnosegroepen.

Persoonlijkheidsstoornissen staat ongeveer in het midden van de twee bovenste kwadranten; daar hangen de hoge kosten vooral samen met het aantal patiënten en het gemiddeld aantal behandelminuten per patiënt. De hoge kosten voor Angststoornissen en Depressieve stoornissen hangen vooral samen met het gemiddeld aantal behandelminuten per patiënt; die zijn het hoogst van alle diagnosegroepen.

Andere factoren die kosten beïnvloeden
Angststoornissen en Depressieve stoornissen verschillen met 73 miljoen veruit het meest in kosten, terwijl het aantal patiënten en gemiddeld aantal behandelminuten dicht bij elkaar ligt. Dit laat zien dat naast het aantal patiënten en het gemiddeld aantal behandelminuten ook andere factoren de kosten beïnvloeden, zoals een verschil in klinische behandelingen. In 2020 zijn er voor patiënten met een Depressieve stoornis ongeveer 1,5 keer zoveel opnames geweest als voor patiënten met een Angststoornis. Daarnaast duurt een opname voor patiënten met een depressieve stoornis gemiddeld langer (59 dagen) dan voor patiënten met een angststoornis (42 dagen).